پایان غم انگیز تنفس میراث باستانی هیرکانی!

۲۳ دی ۱۳۹۵ روز غم انگیز پارلمان قانونگذاری ایران برای میراث طبیعی هیرکانی بوده است. نمایندگان مجلس با اعمال تغییراتی بنیادی و حیرت انگیز در مفاد ماده ۴۸ برنامه ششم توسعه و با درج دو تبصره حیرت آور بر این ماده، رسماً فرمان قتل عام گسترده درختان جنگلهای باستانی شمال کشور را صادر کردند. مطابق تبصره یک بند ۲ ماده ۴۸ مکرر، تصویب شده که «جمع‌آوری و بهره‌برداری با هدف بهداشت، حفاظت و پرورش جنگل از درختان پیر، خشک سرپا، افتاده، لاپی، آفت‌زده غیرقابل احیاء صرفاً با مجوز سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور مجاز می‌باشد». یعنی شرایط بهره برداری از جنگل هیرکانی دقیقاً به وضعیت قبل از تصویب برنامه بهینه‌سازی پایش، حفظ، بهره‌برداری و مدیریت جنگل‌های کشور (مصوب سال ۹۲ هیأت دولت) برگشته است! به نحوی که به استناد ماده ۶ مصوبه سال ۹۲ هیأت دولت صرفاً برای بهره برداری از درختان آسیب دیده (شکسته، افتاده، ریشه کن، آفت زده) و عملیات پرورشی، مجوز صادر کرده بود.

علاوه بر اینکه گستره ی قطع درختان با فرمان اخیر مجلس شورای اسلامی بسیار گسترده شده است، از طرفی دیگر محدودیتی زمانی نیز برای این تبصره لحاظ نشده است! یعنی پس از پایان سال سوم برنامه ششم توسعه که به ظاهر قرار است توقف کامل بهره برداری آغاز شود (!)، اما به استناد این تبصره می توان در قالب طرح های جایگزین نیز درختان موضوع تبصره ۱ بند ۲ ماده ۴۸ مکرر را قطع کرد! در واقع این تبصره به طور کامل مفاد بند یک این ماده ی قانونی را نقض کرده است! هر چند که تعبیر «بهره برداری تجاری و صنعتی» نیز خودش می تواند نقاب مناسبی برای قتل عام در هیرکان باشد زیرا بهره برداران میتوانند عناوین مندرج در تبصره یک را حداقل روی کاغذ، غیرقابل بهره برداری تجاری و صنعتی تعریف نمایند!!

از طرفی دیگر در تبصره دو بند ۲ این ماده قانونی نیز بدون هیچ اشاره به ضرورت ارائه پیوست ارزیابی زیست_محیطی، قطع درختان جنگل هیرکان برای پروژه های عمرانی مصوب را نیز مجاز دانسته و کلیه عرصه های جنگلکاری را مشمول زراعت_چوب قلمداد کرده است! یعنی اگر در عرصه ای از جنگلهای هیرکانی که به هر دلیلی حفره ای ۱۰ هکتاری باز شده و در سنوات گذشته با گونه های جنگلی همچون افرا و توسکا و گیلاس وحشی نهالکاری شده، باید این عرصه ها صرفاً به زراعت چوب اختصاص داده شود نه اینکه بخواهیم در دهه های آتی شاهد حضور جنگلی انبوه در این عرصه باشیم!

باید پایان غم انگیز تنفس میراث باستانی هیرکانی و صدور فرمان نابودی جنگلهای شمال کشور توسط خانه ی ملت را به تمامی دوستداران محیط زیست ایران تسلیت بگوئیم.

رضا شیخ زاده – ۲۴ دی ماه ۱۳۹۵